Konsekracja Biskupia Ojca Założyciela

Streszczenie

Dzisiaj 6 października, w dzień wspomnienia liturgicznego św. Brunona, obchodzimy pamiątkę konsekracji biskupiej św. Antoniego Marii Klareta, która miała miejsce w Vic w roku 1850, po upływie nieco więcej niż roku, od czasu otrzymania nominacji na arcybiskupa Santiago de Cuba. Sam Klaret uważał to za opatrznościowe, że jego konsekracja miała miejsce w miesiącu Różańca św. i w dzień Świętego, do którego zakonu pragnął należeć w swojej młodości. Klaret miał wtedy 42 lata.

To wspomnienie stanowi dla nas okazję, abyśmy pomyśleli, w jaki sposób nasz Założyciel przeżywał swoją misję biskupią. Nie było dla niego rzeczą łatwą przyjąć polecenie papieża. Jednakże po przyjęciu decyzji papieża, postarał się zrealizować ją w stylu apostolskim. W okresie siedmiu lat sprawowania urzędu arcybiskupa Santiago de Cuba, poświęcił wszystkie swoje siły ciała i ducha ożywieniu diecezji za pośrednictwem wizytacji apostolskich, zwracając uwagę na duchowieństwo i seminarium, na promocję dzieł społecznych i w ogóle na ożywienie życia chrześcijańskiego. Jego duch misjonarza apostolskiego napełnił posługę biskupią dynamiką, która nie była zwyczajna wśród biskupów tamtych czasów.

Ten sposób wykonywania urzędu biskupiego praktykował przede wszystkim w czasie duszpasterzowania w archidiecezji Santiago de Cuba. Zaraz po przybyciu na Wyspę postawił sprawę jasno wobec Gubernatora Generalnego José Gutiérrez de la Concha: „W dniu, gdy zauważę, że stawia się przeszkody w wykonywaniu mojej misji... w tym samym dniu złożę mój urząd i nic nie stracę, jeśli chodzi o moją osobę, ponieważ wystarczy mi być zwykłym misjonarzem, aby być ubogim, miłować Boga i bliźnich oraz zbawiać ich dusze wraz z moją własną” (3, s. 485).

W odróżnieniu od innych biskupów owych czasów, zwyczajne funkcjonowanie Kurii powierzył osobom kompetentnym, a sam poświęcił się zupełnie ewangelizacji, za pośrednictwem wizytacji duszpasterskiej diecezji, stałej posługi Słowa Bożego i troski o sprawy najbardziej potrzebujących, przede wszystkim w dziedzinie prewencji i wychowania. To swoje oddanie dla ludu naznaczył przelaniem krwi w czasie napadu w Holguín, dnia 1 lutego 1856 roku.

W późniejszych okresach pobytu w Madrycie, Paryżu i Rzymie, pomimo, że już nie był biskupem ordynariuszem, umiał znaleźć inne drogi dla swej działalności, aby głosić słowo Boże, prowadzić ćwiczenia duchowne, apostołować poprzez prasę, towarzyszenie duchowe, radę, a wszystko w intensywnej służbie Kościołowi. Miłość Chrystusa, hasło jego herbu arcypasterskiego, zawsze było motorem jego życia i apostolstwa.

W takim dniu, jak dzisiejszy, możemy wspomnieć szczególnie tych wszystkich klaretynów, którzy zostali powołani do służby Kościołowi jako biskupi. Módlmy się za nich i za ich Kościoły partykularne, aby za przykładem św. Antoniego Marii Klareta potrafili szerzyć Dobrą Nowinę, poprzez życie pełne poświęcenia, z właściwym odczytaniem znaków czasu.

******************

Dane historyczne

Dnia 11 sierpnia 1849 roku schodząc z ambony po wygłoszeniu ostatniej nauki rekolekcyjnej skierowanej do duchowieństwa w katedrze w Vic, O. Klaret otrzymał wiadomość, aby udał się natychmiast do biskupa Luciano Casadevall. Gdy przybył do niego, otrzymał zapieczętowany list, w którym była nominacja na arcybiskupa Kuby. Reakcja Klareta była gwałtowna: „Przerażony nominacją nie chciałem jej przyjąć” (Aut 495). Następnego dnia przedstawił swoją rezygnację Nuncjuszowi Brunelli. Racje były oczywiste. Uważał się za niegodnego i bez wystarczającego przygotowania. Uważał także, że nie powinien opuszczać ostatnio założonych dzieł: Księgarni Religijnej i Zgromadzenia. Nade wszystko zaś uważał, że przyjęty urząd oznaczałby śmierć jego misyjnego charyzmatu: „W ten sposób przywiązałbym się do jednego arcybiskupstwa, podczas gdy mój duch jest dla całego świata” ( 3, s. 314).

Wobec nalegania ze strony Biskupa rozpoczął proces rozeznania. Modlił się gorąco. Prosił o radę swych bliskich przyjaciół Jaime Soler, Jaime Passarell, Pedro Bac i Esteban Sala. Idąc za udzielonymi radami przyjął nominację, powtarzając za Najświętszą Maryją Panną: Ecce servus tuus, fiat in me secundum verbum tuum. „Oto ja twój sługa, niech się stanie według słowa Twego” (3, s. 321-324).

W rok później miała miejsce konsekracja biskupia, co opowiada następująco w Autobiografii: „Dnia 6 października 1850 roku, któremu patronuje św. Brunon, założyciel Kartuzów, do którego zakonu kiedyś pragnąłem wstąpić, dnia będącego pierwszą niedzielą października; dnia Różańca św., do odmawiania którego przejawiałem tak wielką skłonność, otóż tego właśnie dnia w katedrze Vic otrzymałem święcenia biskupie, wraz z wielebnym Jaime Soler, biskupem Teruel. Biskupem konsekrującym był ks. biskup owej diecezji, J.E. dr Luciano Casadevall, przy asyście księży biskupów: Domingo Costa Borras, biskupa Barcelony oraz Fulgencio Lorente, biskupa Gerony” (Aut 499).

Przesłanie duchowe

Sposób, w jaki Klaret rozumiał i przeżywał swoją posługę biskupią został określony w jego herbie, który on sam naszkicował. Objaśnił go w liście skierowanym do pewnej zakonnicy z Manresa, siostry Dolores Sanchez: „Most, rzeka i wodospad odnoszą się do miejscowości Sallent, mojej ojczyzny, z jednej strony rzeki jest mój ojciec a z drugiej moja matka i oni symbolizują słońce, Claret i księżyc, Clara; następnie imię Maryja, moje duchowe pochodzenie, ponieważ Ona jest moją Matką i patronką parafii, w której zostałem ochrzczony... Hostia pod jej sercem oznacza, że jest Matką Boga oraz nabożeństwo, jakie pragnę żywić do Najświętszego Sakramentu. Palma jest znakiem św. Szczepana, patrona mojego i parafii, zaś lilia św. Antoniego, św. Alojzego Gonzagi i św. Katarzyny ze Sieny, moich patronów” (3, s. 413). Znając św. Klareta, każdy z tych symboli miał istotne odzwierciedlenie w jego życiu.

Wszystkie te symbole uzupełnia hasło św. Pawła Caritas Cristi urget nos, „Miłość Chrystusa przynagla nas”, wypisane na obwódce. Jego własna interpretacja tego hasła była następująca: „Hasło to wyjaśnia, że nie jest to złoto ani srebro..., które mnie skłaniają do przebiegania jednej lub drugiej części świata, ale miłość do Chrystusa, jak to wyraził św. Paweł Apostoł” (3, s. 414).

Po konsekracji biskupiej, O. Klaret musiał złączyć swój charyzmat misjonarza apostolskiego z realizacją posługi biskupiej. W jego czasach uważano ten urząd za zaszczyt i godność. Biskup był urzędnikiem. O. Klaret przywrócił biskupstwu jego pierwotne znaczenie apostolskie. W swoich Zapiskach o planie odzyskania piękna w Kościele (1857) przedstawił syntezę swej nauki o biskupstwie. Być biskupem dla Klareta oznaczało upodobnić się w pełni do Chrystusa, uczestniczyć w Jego funkcji uświęcania jako Pasterz i Biskup dusz oraz w Jego ojcostwie w stosunku do każdego wierzącego. Biskup powinien także uczestniczyć w miłości małżeńskiej Chrystusa i Kościoła, co zakładało miłowanie go, uświęcenie i doskonalenie oraz oddanie za Niego swego życia.

Okres pobytu w Madrycie oraz podróż do Paryża i Rzymu oznaczały rozszerzenie funkcji biskupiej na cały Kościół powszechny. Kontynuując swoje przepowiadanie, rozszerzył swoje apostolstwo na piśmiennictwo, brał udział przy nominacji biskupów, uczestniczył w Soborze Watykańskim I i wypełnił swoją konsekrację biskupią, oddając swoje życie do końca jako ofiarę za Kościół w samotności w Fontfroide.

BIBLIOGRAFIA

AGUILAR, M. Vida admirable del P. Claret,w 2 t., Madryt 1894.
ÁLVAREZ GÓMEZ, J. Misioneros Claretianos. Retorno a los orígenes, Madryt 1993.
CLARET. EC, t. I, Madryt 1970.
FERNÁNDEZ, C. El Beato P. Antonio María Claret, t. I, Madryt 1941.
LOZANO, J. M. Una vida al servicio del Evangelio, Barcelona 1985.

6 Październik. Konsekracja Biskupia Ojca Założyciela