29 Wrzesień. Św. Michał, św. Gabriel i św. Rafał, archaniołowie i współpatroni Zgromadzenia

Streszczenie

Czcimy dzisiaj razem trzech Archaniołów. O nich trzech wspomina się Piśmie Świętym i im trzem oddaje cześć Kościół, idąc za starożytną tradycją. W naszym aktualnym tekście Konstytucji wyraźnie wskazany jest św. Michał, jako współpatron Zgromadzenia wraz z innymi Aniołami (CC 35), wśród których także w sposób oczywisty znajdują się Archaniołowie Gabriel i Rafał.

Michał znaczy Któż jak Bóg? lub Nikt nie jest równy Bogu. Jest przedstawiany jako anioł wojownik, zwycięzca piekielnego Smoka. Wiele instytucji przyjęło go za swego patrona. Wielu także wiernych prosi o jego ochronę, przede wszystkim w chwili, gdy przyjdzie im stoczyć ostatnią bitwę na tym świecie. Nasz Założyciel miał szczególne nabożeństwo do tego świętego Archanioła. Modlił się do niego przed rozpoczęciem misji i jemu zawierzył, założoną przez siebie Akademię św. Michała, Księgarnię Religijną i samo Zgromadzenie Misjonarzy, dla którego uczynił go współpatronem.

Gabriel znaczy Bóg jest moim obrońcą. Św. Gabriel jest wielokrotnie wymieniany w Piśmie świętym. Widzimy go, jak rozmawia z prorokiem Danielem i informuje go z dużym wyprzedzeniem o przyjściu Zbawiciela (por. Dn 8-9). Spotykamy go, gdy stoi przed zaskoczonym i niedowierzającym Zachariaszem, mężem św. Elżbiety, przedstawiając się jako stojący przed obliczem Boga. Komunikuje mu narodzenie syna, Jana Chrzciciela (por. Łk 1,11-20). Jednak najbardziej wspaniała jest jego misja zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie poczęcia i narodzenia Syna Bożego (por. Łk 1, 26-37). Św. Gabriel słusznie został więc obrany za patrona komunikacji i ludzi związanych z przekazem wiadomości, ponieważ przekazał światu najwspanialszą nowinę: Wcielenie Syna Bożego.

Rafał znaczy lekarstwo Boże lub Bóg uleczył. W księdze Tobiasza ten Archanioł sam się przedstawia w następujący sposób: „Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją zawsze w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (Tb 12,15). Został posłany przez Boga, aby pomagać staremu Tobiaszowi, który był ociemniały a na domiar wszystkiego znajdował się w wielkiej potrzebie. Archanioł Rafał przybierając postać ludzką i każąc nazywać siebie Azariaszem przeprowadza młodego Tobiasza (syna) szczęśliwie wśród różnych i niebezpiecznych przygód aż do Medii, gdzie mieszkał krewny Raguel, który od  starego Tobiasza (ojca) pożyczył kiedyś znaczną sumę pieniędzy. Doprowadził on Tobiasza nie tylko do celu podróży, ale nakłonił również krewnego, aby oddał dług a nawet własną córkę Sarę za żonę, tę, której siedmiu mężów umarło w dniu zaślubin. Wytłumaczył Tobiaszowi, jak może ją poślubić bez żadnego niebezpieczeństwa dla siebie. Św. Rafał jest czczony i wzywany przez wielu wiernych, jako patron chorych i podróżujących.

Niech uroczystość tych trzech świętych archaniołów, szczególnie św. Michała, księcia duchów niebieskich, będzie okazją do odnowienia naszych postanowień dotyczących rozszerzania Królestwa Bożego, dzięki zwalczaniu wszelkich przejawów zła z pozycji naszego misjonarskiego charyzmatu w Kościele.

******************

 

Święci archaniołowie Michał, Gabriel i Rafał 

Czcimy dzisiaj razem trzech Archaniołów. O nich trzech wspomina się Piśmie Świętym i im trzem oddaje cześć Kościół, idąc za starożytną tradycją. W naszym aktualnym tekście Konstytucji wyraźnie wskazany jest św. Michał jako współpatron Zgromadzenia wraz  z innym Aniołami (CC 35), wśród których także w sposób oczywisty znajdują się Archaniołowie Gabriel i Rafał.

Michał znaczy Któż jak Bóg? lub Nikt nie jest równy Bogu. Jest przedstawiany, jako anioł wojownik, zwycięzca piekielnego Smoka i jego naśladowców, zbuntowanych przeciwko Bogu (Ap 12, 7-9). Stąd też jest przedstawiany w sztuce jako anioł wojownik, zwycięzca nad Lucyferem, stawiający swą stopę na piekielnym wrogu, z wymierzonym w niego mieczem, przekuwającym go swą lancą, lub gotowym zakuć go w kajdany na zawsze w czeluściach piekła.

Oprócz tego, archanioł ten przedstawiany jest w Biblii dwukrotnie: w 12 rozdziale księgi Daniela, gdy Bóg wysyła archanioła do Proroka, aby zapewnić go o swojej ochronie, oraz w liście św. Judy (wiersz 9), gdzie znajdujemy następujące zdanie: „Gdy zaś archanioł Michał tocząc rozprawę z diabłem [...], powiedział „Niech cię Pan skarci”.

Rozważając, wyróżniającą się rolę Michała archanioła wśród innych aniołów nie może nas dziwić to, że wiele instytucji cywilnych i religijnych obrało sobie za patrona i obrońcę św. Michała. Kościół bardzo ceni w swojej tradycji i pobożności ludowej opiekę, jaką św. Michał roztacza nad wierzącymi, szczególnie w momencie przejścia z tego świata, w czasie prowadzenia ostatniej walki.

Gabriel znaczy Bóg jest moim obrońcą. Św. Gabriel jest wielokrotnie wymieniany w Piśmie świętym. Widzimy go, jak rozmawia z prorokiem Danielem i informuje go z dużym wyprzedzeniem o przyjściu Zbawiciela (por. Dn 8-9). Spotykamy go, gdy stoi przed zaskoczonym i niedowierzającym Zachariaszem, mężem św. Elżbiety, przedstawiając się jako stojący przed obliczem Boga. Komunikuje mu narodzenie syna, Jana Chrzciciela (por. Łk 1,11-20). Jednak najbardziej wspaniała jest jego misja zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie poczęcia i narodzenia Syna Bożego (por. Łk 1, 26-37). Św. Gabriel słusznie został więc obrany za patrona komunikacji i ludzi przekazujących informację, ponieważ przekazał światu najwspanialszą nowinę: Wcielenie Syna Bożego.

Rafał znaczy lekarstwo Boże lub Bóg uleczył. W księdze Tobiasza ten Archanioł sam się przedstawia w następujący sposób: „Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją zawsze w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (Tb 12,15). Został posłany przez Boga, aby pomagać staremu Tobiaszowi, który był ociemniały a na domiar wszystkiego znajdował się w wielkiej potrzebie. Archanioł Rafał przybierając postać ludzką i każąc nazywać siebie Azariaszem przeprowadza młodego Tobiasza (syna) szczęśliwie wśród różnych i niebezpiecznych przygód aż do Medii, gdzie mieszkał krewny Raguel, który od  starego Tobiasza (ojca) pożyczył kiedyś znaczną sumę pieniędzy. Doprowadził on Tobiasza nie tylko do celu podróży, ale również nakłonił krewnego, aby oddał dług a nawet własną córkę Sarę za żonę, tę której siedmiu mężów umarło w dniu zaślubin. Wytłumaczył Tobiaszowi, jak może ją poślubić bez żadnego niebezpieczeństwa dla siebie. Św. Rafał jest czczony i wzywany przez wielu wiernych, jako patron chorych i podróżujących.

 

Symbolika św. Michała Archanioła w herbie Zgromadzenia 

Nasz Założyciel, św. Antoni Maria Klaret, miał zwyczaj zwracania się o pomoc do św. Michała Archanioła, gdy rozpoczynał zadania misyjne: „Nie zdarzyło się, abym zapomniał zwrócić się w modlitwie do okrytego chwałą św. Michała” (Aut 268). Pod jego imieniem i patronatem opracował i założył Akademię św. Michała, stowarzyszenie pisarzy i nauczycieli katolickich (por. Aut 581), jego też wybrał na opiekuna Księgarni Religijnej (por. Aut 329) oraz pragnął, aby był współpatronem Zgromadzenia Misjonarzy.

Nasz Instytut był wierny woli swego Założyciela dotyczącej czci św. Michała Archanioła, uważając go za swego współpatrona i nosząc jego wizerunek w herbie oficjalnym Zgromadzenia. Pierwszy herb był zaprojektowany przez samego Ojca Założyciela w roku 1857, po jego powrocie z Kuby. Możemy na nim zobaczyć św. Michała Archanioła trzymającego miecz, który jest obrazem misjonarza, walczącego w Bożej sprawie i broniącego Bożej chwały. I chociaż na przestrzeni 38 lat, od 1876 do 1914, zniknęła jego postać na herbie Zgromadzenia, Archanioł powrócił ze swoim mieczem na nowym i ostatecznym herbie, jaki opracowano i przedstawiono przez Zarząd Generalny oficjalnie Zgromadzeniu w roku 1914.

Zarówno herb pierwotny, narysowany przez naszego Ojca Założyciela, jak i ten obowiązujący od roku 1914, opracowany zgodnie z normami heraldyki, ale zachowujący wiernie początkową inspirację, włącza postać św. Michała. I dzieje się to nie tylko z powodów dewocyjnych w stosunku do tego Archanioła, być może właściwych innym czasom, ale dlatego, że jego postać posiada dla Misjonarzy Klaretynów niezwykłe znaczenie:  szukanie chwały Bożej i walka ze złem, czyli grzechem za pośrednictwem posługi słowa Bożemu, symbolizowanej mieczem obosiecznym, który tnie z każdej swej strony (por. Hbr 4,12).

Inspiracja charyzmatyczna opiera się na biblijnym przedstawieniu św. Michała Archanioła (por. Ap 12,7 i Dn 12). Przywołuje także postać innego anioła z Apokalipsy (por. Ap 10,1), z jego promieniowaniem misyjnym w Synach Zgromadzenia Niepokalanego Serca Maryi, podobnie jak Pan dał to do zrozumienia naszemu Założycielowi, o czym sam mówi w Autobiografii (por. Aut 686).

 

Przeżywanie naszej duchowości misjonarskiej 

Uroczystość św. Michała Archanioła jest okazją, aby uprosić jego wstawiennictwo w naszych zadaniach ewangelizacyjnych. W Regulaminie napisanym specjalnie dla studentów, opublikowanym w Dodatku z roku 1862 do pierwszych Konstytucji, nasz Założyciel wzywa studentów misjonarzy, aby mieli wielkie i szczególne nabożeństwo do św. Michała Archanioła. Następnie wzywa do szczególnego nabożeństwa do Najświętszego Sakramentu i Najświętszej Maryi Panny. Jednakże fakt, że czyni to w ten sposób, nie można interpretować jedynie jako zwyczajnego zaproszenia do pobożnej praktyki, ale powinno to być odczytane w świetle niezwykłej roli, jaką św. Michał Archanioł odgrywa w naszym instytucie. Powiedzmy  to jeszcze raz, powinno to być odczytane w aspekcie misjonarskim: jest on wzorem wojownika, który walczy z piekielnym Smokiem, z okrzykiem na ustach „Któż jak Bóg”. 

W ten sposób rozumując, nie tylko formowani powinni przyjrzeć się temu św. Archaniołowi. Powinien on zainteresować wszystkich klaretynów. Jego obecność w herbie Zgromadzenia lub na pieczęci czy nagłówku na papierze Instytutu w dokumentach oficjalnych lub jego imię jasno wpisane w nasze Konstytucje, nie stanowią charakteru dekoracyjnego i nie są umieszczane jedynie z pobożności. Jest to obrazowe zaproszenie, abyśmy byli wierni naszemu duchowi w Kościele: będąc w misjonarskiej służbie słowa Bożego, abyśmy walczyli ze złem we wszystkich jego przejawach.

 

BIBLIOGRAFIA

1. ÁLVAREZ, J. El escudo de la Congregación, símbolo de su identidad, w: Misioneros Claretianos. T. II: Transmisión y recepción del carisma claretiano. Madryt 1997.
2. CLARET, Plan de Academia de San Miguel w EE, s. 329-340.
3. MISIONEROS CLARETIANOS, Apéndice de 1862 a las Constituciones w: LOZANO, J. M. CCTT, Barcelona 1972.
4. MISIONEROS CLARETIANOS, Nuestro Proyecto de Vida Misionera. t. II., Rzym 1991.